ایران مال: ترکیبی از معماری سنتی و مدرن

مقدمه

ایران مال، واقع در شمال غربی تهران در کنار دریاچه چیتگر، یکی از بزرگ‌ترین و بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های معماری در خاورمیانه است. با مساحت کل ۱,۹۵۰,۰۰۰ متر مربع (۲۱,۰۰۰,۰۰۰ فوت مربع)، این مرکز خرید بزرگ‌ترین مرکز خرید جهان است. این مجموعه بر روی زمینی به مساحت ۳۱۷,۰۰۰ متر مربع (۳,۴۱۰,۰۰۰ فوت مربع) ساخته شده و در هفت طبقه گسترده شده است. فاز اول این مرکز خرید که در سال ۲۰۱۸ افتتاح شد، شامل ۲۶۷,۰۰۰ متر مربع (۲,۸۷۰,۰۰۰ فوت مربع) فضای قابل اجاره و ۷۰۸ واحد تجاری است. این مرکز خرید دارای بیش از ۲,۵۰۰ فروشگاه، ظرفیت پارکینگ برای بیش از ۲۰,۰۰۰ خودرو و امکانات فرهنگی، تفریحی و تجاری فراوانی است. این مقاله به بررسی چگونگی ترکیب عناصر معماری سنتی ایرانی با اصول طراحی مدرن در ایران مال می‌پردازد و ساختاری منحصر به فرد و هماهنگ ایجاد می‌کند.

عناصر معماری سنتی

طراحی ایران مال به میراث غنی معماری ایران ادای احترام می‌کند. یکی از ویژگی‌های برجسته این مرکز، بازار سنتی است که از بازارهای تاریخی شهرهایی مانند اصفهان، کاشان، شیراز، قزوین و قم الهام گرفته شده است. این بازار شامل عناصر معماری سنتی مانند سقف‌های قوسی، کاشی‌کاری‌های پیچیده و طاق‌های زیبا است که فضایی شبیه به بازارهای قدیمی ایرانی ایجاد می‌کند.

مطالعه موردی: بازار سنتی

بازار سنتی درون ایران مال فضایی با طراحی دقیق است که جوهره بازارهای تاریخی ایران را به تصویر می‌کشد. استفاده از مواد و تکنیک‌های ساخت سنتی مانند آجرکاری و گچ‌کاری به اصالت فضا افزوده است. این بازار نه تنها یک منطقه تجاری بلکه یک تجربه فرهنگی است که به بازدیدکنندگان نگاهی به تاریخ معماری و فرهنگی ایران می‌دهد. طراحی بازار به گونه‌ای است که تعاملات اجتماعی را تسهیل می‌کند، با کوچه‌های باریک و مغازه‌های کوچک که کاوش و کشف را تشویق می‌کنند. ترکیب عناصر سنتی ایرانی مانند موزاییک‌های رنگارنگ و چوب‌کاری‌های پیچیده، جذابیت زیبایی‌شناختی و اهمیت فرهنگی فضا را افزایش می‌دهد.

مطالعه موردی: باغ ایرانی

یکی دیگر از عناصر سنتی برجسته، باغ ایرانی است که از باغ‌های کلاسیک ایران الهام گرفته شده است. این باغ‌ها به منظور ایجاد فضایی آرام و سبز در محیط پرجنب و جوش مرکز خرید طراحی شده‌اند. باغ ایرانی شامل عناصر آب، فضای سبز و طرح‌های متقارن است که اصول طراحی باغ‌های ایرانی را منعکس می‌کند. این باغ به عنوان یک پناهگاه آرام برای بازدیدکنندگان عمل می‌کند و محیطی آرامش‌بخش برای استراحت و تأمل فراهم می‌کند. استفاده از گیاهان بومی و تکنیک‌های سنتی باغبانی، اصالت و پایداری باغ را بیشتر می‌کند.

اصول طراحی مدرن

در حالی که عمیقاً در سنت ریشه دارد، ایران مال همچنین اصول معماری مدرن را پذیرفته است. طراحی این مرکز خرید شامل تکنیک‌ها و مواد ساخت پیشرفته است که دوام و کارایی را تضمین می‌کند. استفاده از شیشه و فولاد در ساختار مرکز خرید، زیبایی‌شناسی معاصر را فراهم می‌کند، در حالی که فضاهای باز بزرگ و سقف‌های بلند حس بزرگی و باز بودن را ایجاد می‌کنند.

مطالعه موردی: تالار آینه

تالار آینه در ایران مال تفسیری مدرن از تالار آینه در کاخ گلستان است. این فضا شامل استفاده گسترده از آینه‌ها و شیشه است که اثری خیره‌کننده ایجاد می‌کند و به شکوه مرکز خرید افزوده است. طراحی به طور یکپارچه موتیف‌های سنتی ایرانی را با مواد مدرن ترکیب می‌کند و تعهد مرکز خرید به نوآوری معماری را نشان می‌دهد. تالار آینه برای رویدادها و نمایشگاه‌های مختلف استفاده می‌شود و فضایی چندمنظوره فراهم می‌کند که می‌تواند برای اهداف مختلف تطبیق یابد. استفاده از سیستم‌های نورپردازی و صوتی پیشرفته، کارایی و جذابیت تالار را بیشتر می‌کند.

مطالعه موردی: هایپرمارکت

هایپرمارکت درون ایران مال نمونه‌ای برجسته از طراحی مدرن خرده‌فروشی است. این هایپرمارکت که در مساحت وسیعی گسترده شده است، طیف گسترده‌ای از محصولات و خدمات را ارائه می‌دهد و به نیازهای متنوع خریداران پاسخ می‌دهد. طراحی هایپرمارکت بر راحتی و کارایی تمرکز دارد، با راهروهای وسیع، تابلوهای واضح و سیستم‌های پرداخت مدرن. استفاده از سیستم‌های نورپردازی و سرمایشی با بهره‌وری انرژی، تعهد مرکز خرید به پایداری را منعکس می‌کند. هایپرمارکت همچنین دارای فناوری‌های نوآورانه خرده‌فروشی مانند ایستگاه‌های خودپرداخت و برچسب‌های قیمت دیجیتال است که تجربه خرید را برای مشتریان بهبود می‌بخشد.

ترکیب عناصر سنتی و مدرن

ایران مال با موفقیت عناصر معماری سنتی و مدرن را ترکیب می‌کند و ترکیبی هماهنگ ایجاد می‌کند که برای بازدیدکنندگان محلی و بین‌المللی جذاب است. باغ‌های مرکز خرید مانند باغ دیدار و باغ ماهان نمونه‌های برجسته‌ای از این ترکیب هستند. این باغ‌ها از باغ‌های سنتی ایرانی الهام گرفته شده‌اند و شامل عناصر آب، فضای سبز و طرح‌های متقارن هستند، در حالی که تکنیک‌ها و مواد مدرن باغبانی را در خود جای داده‌اند.

مطالعه موردی: باغ دیدار

باغ دیدار، که به عنوان باغ ملاقات نیز شناخته می‌شود، از باغ تاریخی ماهان در ایران الهام گرفته شده است. این باغ به منظور ایجاد فضایی آرام و سبز در محیط پرجنب و جوش مرکز خرید طراحی شده است. استفاده از شیشه برای سقف باغ اجازه می‌دهد نور طبیعی به فضا وارد شود و فضایی روشن و دلپذیر ایجاد کند. طراحی باغ تعامل اجتماعی و استراحت را تشویق می‌کند و آن را به مکانی محبوب برای بازدیدکنندگان تبدیل می‌کند. ترکیب عناصر مدرن مانند نورپردازی LED و سیستم‌های آبیاری خودکار، کارایی و پایداری باغ را افزایش می‌دهد.

مطالعه موردی: باغ بام

باغ بام در ایران مال نمونه دیگری از ترکیب موفق عناصر سنتی و مدرن است. این باغ دیدگاه‌های پانورامیک از تهران را ارائه می‌دهد و یک واحه سبز در محیط شهری فراهم می‌کند. طراحی باغ بام شامل عناصر باغ ایرانی سنتی مانند ویژگی‌های آب و طرح‌های هندسی است، در حالی که از مواد و تکنیک‌های ساخت مدرن استفاده می‌کند. این باغ به عنوان فضایی چندمنظوره طراحی شده است که میزبان رویدادها، گردهمایی‌ها و فعالیت‌های تفریحی است. استفاده از شیوه‌های پایدار مانند جمع‌آوری آب باران و پنل‌های خورشیدی، تعهد مرکز خرید به مسئولیت زیست‌محیطی را منعکس می‌کند.

تأثیر فرهنگی و اجتماعی

ایران مال نه تنها یک مرکز تجاری بلکه یک نشانه فرهنگی و اجتماعی است. این مرکز خرید دارای کتابخانه جندی‌شاپور است که به نام دانشگاه باستانی جندی‌شاپور نامگذاری شده و به عنوان مرکزی برای یادگیری و تبادل فرهنگی عمل می‌کند. علاوه بر این، این مرکز خرید دارای فضاهایی برای نمایشگاه‌های هنری، رویدادهای فرهنگی و

و پویا را فراهم می‌کند. گالری میزبان نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی منظم است و صحنه فرهنگی پرجنب و جوشی را درون مرکز خرید ترویج می‌کند. ترکیب هنرهای سنتی ایرانی مانند خوشنویسی و نقاشی مینیاتور با شیوه‌های هنری معاصر، تعهد مرکز خرید به حفظ و نوآوری فرهنگی را منعکس می‌کند.

نتیجه‌گیری

ایران مال به عنوان نمونه‌ای برجسته از چگونگی ترکیب عناصر معماری سنتی و مدرن به طور یکپارچه برای ایجاد ساختاری منحصر به فرد و هماهنگ ایستاده است. با ترکیب میراث غنی معماری ایرانی با اصول طراحی معاصر، ایران مال نه تنها به عنوان یک مرکز تجاری بلکه به عنوان یک نشانه فرهنگی و اجتماعی عمل می‌کند. به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز خرید جهان، استانداردهای جدیدی برای نوآوری معماری و یکپارچگی فرهنگی در خاورمیانه تعیین می‌کند.

منابع

1. [Iran Mall - Wikipedia](https://en.wikipedia.org/wiki/Iran_Mall)

فـــرزاد جــلالــی مــسـلــم

بهمن-1403